اطلاعات کلی
عنوان کامل: سیاست اقتصادی: شش گفتار دربارۀ سوسیالیسم، کاپیتالیسم، اقتصاد و سیاست
عنوان اصلی: Economic Policy: Thoughts for Today and Tomorrow
نویسنده: لودویگ [فون] میزس / Ludwig Von Mises
مترجم: محمود صدری
ناشر: انتشارات دنیای اقتصاد
انتشار اولیه در ایران: ۱۳۹۷
نسخۀ من: چاپ دوم ۱۳۹۸
قیمت: ۱۵ تومن
قطع: پالتویی (قطع پالتویی ارتفاعش نزدیک به دو برابر پهناشه – توی اینترنت بزنید ابعاد و تصاویرش میاد)
تعداد صفحات: ۱۱۲
نظر کلی من: نسبتا خوب
معرفی
این کتاب در واقع نسخۀ متنی شش سخنرانی آقای میزس در آرژانتین هست که مارگیت فون میزس (همسرش) بعد از فوت لودویگ میزس با کمک روزنامه نگار و اقتصاددان آقای جورج کوتر به نگارش درش آورده.
این سخنرانیها در سال ۱۹۵۸ میلادی در آرژانتین ایراد شده. مخاطب آقای میزس مردم و اللخصوص جوانان آرژانتینی بودن که تا چندی قبل تحت سلطۀ حکومت دیکتاتوری-کمونیستی خوان پرون به سر میبردن.
شش فصل کتاب عبارتند از:
- سیاست اقتصادی
- سوسیالیسم
- مداخله گرایی
- تورم
- سرمایه گذاری خارجی
- سیاست و ایدهها
به طور کلی مسائل عینی که در کتاب مطرح میشن برای ما ایرانیها ملموس هستن. مثل مداخله گرایی و تورم. یکی از مثالهایی که در کتاب اومده رو خلاصهوار براتون میگم.
دولت میاد برای خدمت به قشر تهیدست جامعه برای قیمت شیر -که جزئی از نیازهای اساسی خانوادههاست اللخصوص برای رشد و سلامتی کودکان- سقف تعیین میکنه. مثلا شیر تا الان لیتری ۱۰۰۰ تومن بوده میشه لیتری ۵۰۰ تومن.
چون قیمت شیر کاهش پیدا میکنه تقاضا برای خریدش افزایش پیدا میکنه –بله اصولش اینه که وقتی چیزی ارزون میشه تقاضاش افزایش پیدا کنه ولی توی ایران حتی جاذبه هم برعکس عمل میکنه 😉. اما چند مشکل هست.
من ۵۰۰ تومن دارم. دیروز نمیتونستم شیر بخرم. امروز میتونم یک لیتر بخرم. حسن ۱۰۰۰ تومن داره، دیروز میتونست یک لیتر بخره و امروز دو لیتر. یعنی این سیاست تنها به قشر ضعیف نفع نمیرسونه.
از این مهمتر اینه که تولیدکنندههای نهایی (مثلا کارخونهای که شیر رو پاستوریزه و بستهبندی میکنه) ضرر میکنن و خیلیهاشون به خاطر هزینهها ورشکسته میشن و کارشون رو جمع میکنن. چرا؟ چون هزینۀ نهایی براشون ۷۰۰ تومن بوده و تا دیروز حدود ۵۰ درصد سود میکردن، اما امروز نزدیک به ۳۰ درصد ضرر میکنن. بنابراین بعضیها که میتونن هزینههای تولید رو پایین میارن و حتی از کیفیت کم میکنن و بعضیها کلا ورشکست و تعطیل میشن.
این باعث دو اتفاق میشه.
- احتمالا کیفیت چیزی که به دست مردم میرسه نزول خواهد داشت.
- شیر به مرور کمیاب و در نهایت نایاب میشه.
تا دیروز فقط بخشی از مردم (هرچند کثیر) نمیتونستن شیر بخرن. از فردا هیچکس نمیتونه شیر بخره. چون شیری وجود نداره.
حرف آخر
حرفهای این کتاب با عقل من که سواد اقتصادی ندارم جور در اومد. و حس کردم که بله واقعا اقتصاد سوسیالیستی (مثل اقتصاد دولتی) ناکارآمده. و خلاصه کلا سوسیالیسم چیز مزخرفیه. اما نکته مهم اینه که نویسنده کتاب دیدگاهش کاملا ضد افکار مارکس و غیره بوده. مطمئنا اگه لرد ولدمورت هم میخواست کتاب بنویسه داستانش رو یه جوری روایت میکرد که هری پاتر و دامبلدور بشن آدم بده. 😉
شاید بد نباشه بعد از خوندن این کتاب بریم یکی از کتابهای سوسیالیسم رو بخونیم تا حرفهای دو طرف رو بشنویم. هرچند ما که همین الانشم اقتصاد دولتی رو داریم تجربه میکنیم و میدونیم چه چیز نازیباییه (مودب بودن واقعا سخته).
پس به طور کلی در حال کوبیدن اقتصاد سوسیالیستی و تمجید از اقتصاد آزاده. مباحث اصلیش هم که توی لیست سرفصلها مشخصه. به طور کلی به نظرم با خوندن این کتاب کوچیک ضرر نمیکنید. به هرحال امیدوارم درک کلی از فضای کتاب پیدا کنید. و با اطمینان بیشتری تصمیم به تهیه و مطالعهش بگیرید.
دوست داشتم این پست پر و پیمون و طولانیتر باشه. اما به دلیل اهمالکاری وقفه زیادی بین زمان نوشتن این متن و مطالعۀ کتاب افتاد.
شاید (فقط شاید) روزی این پست آپدیت بشه.
